Amidan là hai tuyến bạch huyết có hình bầu dục, màu hồng nằm ở phía sau cổ họng. Viêm amidan xảy ra khi amidan bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn, gây ra đau họng, sốt cao, nuốt vướng. Nắm được triệu chứng viêm amidan ở người lớn có thể giúp bạn phân biệt bệnh này với các bệnh đường hô hấp khác để điều trị đúng và kịp thời.
1. Nguyên nhân gây viêm amidan là gì?
Viêm amidan thường do virus gây ra. Các loại virus phổ biến gây viêm amidan bao gồm virus cúm, ho gà, sởi.
Trong một số trường hợp viêm amidan là do vi khuẩn. Viêm amidan do vi khuẩn thường được gọi là viêm họng liên cầu khuẩn. Loại vi khuẩn phổ biến nhất gây viêm amidan là liên cầu beta tan huyết nhóm A. Vi khuẩn lây lan qua các giọt nhỏ trong không khí. Sự lây truyền xảy ra khi người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi. Sự lây truyền cũng có thể xảy ra bằng cách chia sẻ thức ăn hoặc đồ uống.
2. Triệu chứng viêm amidan ở người lớn
Các triệu chứng phụ thuộc vào loại viêm amidan mắc phải.
Viêm amidan cấp tính
Các triệu chứng viêm amidan ở người lớn thường biến mất trong vòng vài ngày, nhưng cũng có thể kéo dài tới 2 tuần. Trong một số trường hợp, các triệu chứng quay trở lại sau khi điều trị. Các triệu chứng bao gồm:
- Cảm giác rét hoặc rét run rồi sốt 38-39°C.
- Mệt mỏi, đau đầu, chán ăn, nước tiểu ít và sẫm màu, đại tiện thường táo.
- Đau họng, cảm giác khô, rát, nóng ở trong họng, đau nhói lên tai, đau tăng lên rõ rệt khi nuốt, khi ho.
- Ngáy, ngưng thở khi ngủ hoặc thở bằng miệng, nói giọng mũi.
- Viêm nhiễm có thể lan xuống thanh quản, khí quản gây nên ho từng cơn, đau và có đờm nhầy, giọng khàn nhẹ.
- Amidan sưng to và đỏ, đôi khi thấy những chấm mủ trắng ở miệng các hốc, dần biến thành một lớp mủ phủ trên bề mặt amidan, không lan đến các trụ, không dính chắc vào amidan, dễ chùi sạch, không chảy máu, để lộ niêm mạc amidan đỏ và nguyên vẹn: đó là thể viêm amidan mủ do vi khuẩn gây nên (liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn).
Viêm amidan mãn tính
Loại nhiễm trùng hoặc viêm này có thể kéo dài trong vài tháng. Triệu chứng nghèo nàn. Có khi không có triệu chứng gì ngoài những đợt tái phát hoặc hồi viêm có triệu chứng giống như viêm amidan cấp tính.
- Thường có cảm giác nuốt vướng ở họng, đau họng, đau lan lên tai.
- Hơi thở hôi mặc dù vệ sinh răng miệng thường xuyên.
- Thỉnh thoảng có ho và khàn tiếng.
- Trên bề mặt amidan có nhiều khe và hốc. Các khe và hốc này chứa đầy chất bã đậu và thường có mủ màu trắng.
Áp xe quanh amidan
Đây là một dạng viêm amidan nặng. Nó xảy ra khi các túi mủ (áp xe) hình thành xung quanh amidan. Những bệnh như vậy cần được điều trị ngay lập tức. Điều này giúp ngăn ngừa áp xe làm tắc nghẽn đường thở. Các triệu chứng bao gồm:
- Đau họng nặng.
- Khó mở miệng.
- Nhiều nước dãi.
- Âm thanh không rõ ràng.
- Khó thở.
- Một bên amidan trông lớn hơn.
3. Điều trị viêm amidan
Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây viêm amidan. Nếu nguyên nhân là do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để giúp bạn phục hồi. Tiếp tục dùng thuốc đủ liều ngay cả khi bạn bắt đầu cảm thấy tốt hơn.
Viêm amidan do virus không thể điều trị bằng kháng sinh. Nhiễm trùng này thường tự biến mất, bạn chỉ cần chăm sóc tại nhà là đủ.
Những lời khuyên sau đây sẽ giúp giảm triệu chứng viêm amidan ở người lớn tại nhà:
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Uống nhiều chất lỏng, chẳng hạn như nước, súp, mật ong và trà chanh.
- Ăn thức ăn mềm.
- Súc miệng bằng nước muối ấm.
- Sử dụng xịt họng hoặc viên ngậm không kê đơn để giảm đau họng, viêm họng.
- Dùng thuốc không kê đơn để hạ sốt và giảm đau theo chỉ dẫn.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương mát để giữ ẩm không khí.
Phẫu thuật cắt bỏ amidan có thể cần thiết nếu viêm amidan mãn tính hoặc tái phát nhiều lần, khó thở khi ngủ, viêm amidan cấp tính. Nếu bạn bị áp xe quanh amidan, bạn có thể phải phẫu thuật để dẫn lưu áp xe.
>>> Xem thêm: 9 nguyên nhân gây đau họng khiến bạn ‘khóc thét’
