Ho là một cơ chế bảo vệ tự nhiên quan trọng nhằm tống các chất dịch, đờm do phế quản hay phổi tiết ra hoặc các dị vật ra khỏi đường hô hấp. Các cơn ho thường sẽ tự khỏi trong vòng 3 đến 4 tuần mà không cần phải đến gặp bác sĩ. Tuy nhiên khi bị ho khan kéo dài, cơn ho không nghiêm trọng, không sốt, không đau họng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh nghiêm trọng khác.
Ho khan kéo dài là bệnh gì?
Ho khan kéo dài là tình trạng ho nhưng không có đờm hoặc chất nhầy, dù người bệnh có thể ho nhiều và dữ dội. Ho khan gây khó chịu và thường kèm theo cảm giác ngứa ngáy ở cổ họng. Ho khan thường do các bệnh do virus như cảm lạnh và cúm gây ra, nhưng cũng có thể do dị ứng hoặc kích thích cổ họng. Ho khan kéo dài cũng có thể là do ung thư phế quản, thường xảy ra ở người có thâm niên hút thuốc lá, thuốc lào lâu năm (thường trên 10 năm).
Thời gian ho là một yếu tố quan trọng trong việc xác định nguyên nhân. Ho do cảm lạnh hoặc cúm có xu hướng kéo dài 1 – 2 tuần, hầu hết sẽ hết trong vòng khoảng 3 tuần. Ho kéo dài là tình trạng ho lâu ngày không khỏi, kéo dài trên 3 tuần. Ho kéo dài từ 3 – 8 tuần được gọi là ho bán cấp. Ho kéo dài trên 8 tuần được gọi là ho mãn tính.
Ho có thể xảy ra đơn độc hoặc kèm theo các triệu chứng khác. Ho xảy ra cùng với các triệu chứng khác thường là dấu hiệu của một số bệnh về tim, phổi, hệ thần kinh và dạ dày.
Triệu chứng ho khan kéo dài vào ban đêm, ban ngày chỉ ho khan không có dấu hiệu của cảm cúm hay viêm họng, tuy nhiên khi ngủ trưa hoặc ban đêm lại bị ho, ngứa họng và ho dai dẳng liên tục. Tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến người bệnh khó chịu, mệt mỏi và dễ cáu kỉnh, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc.
Ho khan kéo dài cảnh báo bệnh gì?
Đây là một câu hỏi khiến nhiều người thắc mắc, bởi các biểu hiện ho không kèm thêm các dấu hiệu nghiêm trọng khác khiến người bệnh chủ quan. Tuy nhiên, khi ho khan dai dẳng lâu ngày không khỏi, có thể gây tổn thương đường hô hấp, dẫn đến ho ra máu. Đồng thời, đây cũng là một dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý như: trào ngược acid trong bệnh trào ngược dạ dày thực quản, hen suyễn, viêm xoang, viêm phế quản, nhiễm khuẩn đường hô hấp, thậm chí là xơ phổi, ung thư phổi…
Hen suyễn thường gây ho vào ban đêm do không khí lạnh hơn về đêm làm tăng sự nhạy cảm của niêm mạc hô hấp. Các triệu chứng khác ngoài ho là thở khò khè, khó thở khi nằm, đau nặng ngực.
Trào ngược axit trong bệnh trào ngược dạ dày thực quản (hay còn gọi là GERD) cũng gây ho khan kéo dài. Khi nằm xuống, acid gây khó tiêu và ợ nóng trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, tràn qua phổi, dẫn đến ho khan liên tục.
Ho khan ra máu là tình trạng ho kèm theo máu xuất hiện. Ho ra máu có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh viêm phổi cấp và mạn tính, ung thư phổi… Ho ra máu có thể xảy ra đột ngột trong lúc bệnh nhân cảm thấy khỏe mạnh hoặc sau khi vừa hoạt động mạnh. Thông thường, 90% trường hợp ho ra máu là do bệnh lao phổi tiến triển, thường kèm ho kéo dài, sốt nhẹ, sút cân. Nếu ho ra máu một chút ít và lẫn trong đờm, ho tái phát một vài lần mà không kèm sốt hoặc không sút cân thì cũng nên nghĩ đến bệnh lao.
Nếu tình trạng ho kéo dài diễn ra trên 3 tuần, ho kéo dài không giảm khi đã sử dụng các biện pháp thông thường, đặc biệt, khi ho có đờm, ho ra máu, ho ngày càng nặng hơn, ho về đêm, ho ảnh hưởng đến giấc ngủ và hoạt động hàng ngày… cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán.
Tham khảo bài viết khác: Điều trị ho khan như thế nào cho hiệu quả?
