Khi thời tiết thay đổi, ngày càng có nhiều người bị viêm amidan do cảm lạnh. Nói chung, viêm amidan cấp tính thường gặp hơn ở amidan hai bên với tình trạng sưng và đau tương tự, nhưng một số bệnh nhân sẽ bị viêm amidan một bên. Đây có phải là khối u hay viêm, và có cần đi khám nhanh chóng?
1. Nguyên nhân gây viêm amidan một bên
Viêm quanh amidan
Khoang áp xe được hình thành do tình trạng viêm cục bộ xâm lấn vào không gian mô xung quanh amidan. Mặc dù bắt nguồn từ viêm amidan cấp tính nhưng nó thường phát triển một bên và hiếm khi xảy ra ở cả hai bên cùng một lúc. Đây là một trong những bệnh viêm họng phổ biến ở giới trẻ trong độ tuổi từ 20-35 tuổi.
Khi một bên có khối phồng cục bộ và đau họng dữ dội thì có thể coi đó là hình thành áp xe. Lúc này tai và răng cùng bên cũng sẽ cảm thấy đau, đầu sẽ vô thức quay về phía bên sưng tấy, biểu hiện đau nhức, toàn thân sốt cao, cảm lạnh, sưng hạch, há miệng khó khăn, khó nuốt, nói không rõ ràng. Trường hợp nặng, áp xe sẽ lan xuống dưới tạo thành áp xe sâu ở cổ, chèn ép đường thở, gây ngạt thở nguy hiểm đến tính mạng nên cần phải điều trị hết sức thận trọng.
Khối u amidan lành tính và ác tính
Amidan là nơi thường xuất hiện các khối u ở vùng hầu họng. Ngoài việc hút thuốc và uống rượu nhiều, nhiễm virus HPV cũng là một nguyên nhân. Các triệu chứng cũng là sưng amidan một bên và bề mặt của khối u có thể có dạng nốt hoặc vết loét. Một số ít có thể liên quan đến cả hai amidan.
Tuy nhiên, không giống như áp xe quanh amidan, khối u amidan hiếm khi bị đau ở giai đoạn đầu và có dị vật ở hầu họng. Khi xâm lấn các mô xung quanh sẽ xuất hiện các triệu chứng như ù tai cùng một bên, lệch lưỡi, khó mở miệng, khó nuốt…. Nhiều bệnh nhân cũng sẽ bị nổi hạch cổ.
Có nhiều loại bệnh lý của khối u amidan ác tính. Đôi khi không thể đánh giá là lành tính hay ác tính bằng vẻ bề ngoài mà phải làm sinh thiết bệnh lý hoặc cắt amidan để xác nhận.
Viêm mãn tính gây ra tăng sản amidan không đối xứng
Loại amidan không đối xứng rõ ràng này do viêm mãn tính rất hiếm gặp nhưng không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Nên nhờ bác sĩ chuyên môn chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt để tránh căng thẳng và điều trị không cần thiết.
2. Triệu chứng bệnh
Một số triệu chứng của viêm amidan một bên và khối u amidan rất giống nhau nhưng có thể đánh giá đại khái dựa trên những điểm sau:
Thứ nhất, bệnh nhân bị viêm thường trẻ hơn, tiến triển nhanh và thường kèm theo các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, trong khi bệnh nhân có khối u lớn tuổi hơn, tiến triển chậm hơn và ít triệu chứng toàn thân hơn.
Thứ hai, ở những bệnh nhân bị viêm, amidan đàn hồi và đau khi ấn vào. Bệnh nhân có khối u thường có thể chạm vào các khối u cứng hoặc nhìn thấy các vết loét, nốt sần, khi ấn thường cảm giác có vật thể lạ.
Ngoài ra, bệnh nhân bị viêm amidan một bên thường sẽ thuyên giảm sau khi dùng kháng sinh, các hạch bạch huyết ở cổ cũng sẽ co lại. Khi amidan và hạch cổ sưng to không thể thuyên giảm trong thời gian dài thì cần xem xét đến sự xuất hiện của khối u.
3. Cách điều trị bệnh
Khi bị viêm amidan, người bệnh cần tích cực điều trị bằng kháng sinh. Khi tiến triển thành áp xe quanh amidan, vị trí của khoang áp xe có thể được xác định thông qua chụp CT cổ họng nâng cao, có thể chọc hút và rạch để dẫn lưu mủ. Đối với viêm amidan tái phát nhiều lần và bị áp xe quanh amidan, có thể cân nhắc cắt amidan.
Đối với những khối amidan lành tính, có thể lựa chọn quan sát hoặc phẫu thuật cắt bỏ tùy theo tình trạng cụ thể (hầu hết các trường hợp cần phải cắt bỏ amidan). Còn đối với các khối u ác tính thì xạ trị, phẫu thuật, hóa trị vẫn là những phương pháp điều trị phổ biến.
Viêm amidan một bên không nhất thiết dẫn đến ung thư, nhưng nó đáng được quan tâm và không nên trì hoãn. Tốt nhất khi có dấu hiệu bệnh, bạn nên đi thăm khám bác sỹ để được chẩn đoán và điều trị sớm, ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.
>>> Xem thêm: Cách giảm đau rát họng hiệu quả
